Soru Sor
Sorunu sor hemen cevaplansın.
# Amino Asitin Faydaları # Amino asit eksikliği ne zaman yaşanır ve belirtileri # Alım yetersizliği # Emilim yetersizliği # Yaşlanma # Aşırı tüketim # Amino asit eksikliği yaşamamak için ne yapılabilir? # Amino asit türleri # Esansiyel amino asitler # Triptofan # Lizin # Lösin (BCAA) # Valin (BCAA) # İzolösin (BCAA) # Tireonin # Fenilalanin # Histidin # Metiyonin # Esansiyel olmayan amino asitler: # BCAA amino asitler # Ek besin olan amino asit nasıl kullanılır? # Kimler amino asit kullanmalı ve kullanmamalıdır? # Amino Asit Bulunan Yiyecekler # 1. Kırmızı Et # 2. Kümes Hayvanları ve Balık # 3. Yumurta ve Süt Ürünleri
Beslenmenin temel amacı yaşam için zorunlu olan enerjiyi ve vücudun üretemediği maddeleri temin etmektir. Her gün besin yoluyla alınması gereken maddeler: amino asitler, yağ asitleri, bazı vitaminler, mineraller ve sudur.
Amino asitler, proteinleri oluşturan temel yapı taşlarıdır. Kimyada bir amino asit hem amin hem de karboksil fonksiyonel gruplar içeren bir moleküldür. Proteinler, vücut tarafından sindirilerek amino asitlere bölünürler. Bu amino asitler daha sonrasında belirli görevler için birleşerek vücutta farklı görevleri yerine getirirler. Bu görevler kalp, kas, göz, deri gibi dokuları oluşturmaktır. Bu yüzden amino asitler vücut için en önemli maddelerden bir tanesidir. 300’den fazla amino asit çeşidi bulunduğu gibi 20’ye yakını standarttır. Amino asitlerin peptit bağlarıyla uç uca eklenmesiyle oluşturdukları kısa polimer zincirler "peptid", uzun polimer zincirler ise "polipeptid" veya "protein" olarak adlandırılırlar. Hücre içerisinde ribozomlar, mRNA moleküllerini kalıp olarak kullanarak amino asitleri uç uca ekleyerek proteinleri sentezlerler. Bu işleme translasyon (çeviri) denir.
Bahsedilen amino asitlerin hepsinin aynı anda herhangi bir proteinin yapıtaşında bulunması gerekmez. Ayrıca hepsi eşit miktarda da değildir. Proteinlerde bunlardan çok daha farklı amino asitler de bulunabilir. Farklı amino asitler, 20 temel amino asitle oluşturulmuş polipeptidlerin daha sonra “farklılaşmaları” ile oluşur. Bu tür amino asit farklılaşmaları, proteinin özelliklerini ve işlevlerini oldukça fazla değiştirir. Örneğin çözünürlüklerini arttırabilir veya azaltabilir ya da diğer molekülerle etkileşmelerini düzenleyebilir.
Sindirim sistemimiz hayvansal ve bitkisel proteinleri amino asitlere parçalar. Bağırsaklardan emilen amino asitlerin tamamı vücudun ihtiyaç duyduğu proteinleri oluşturmak için kullanılır. Her gün zorunlu olarak yiyeceklerimizde bulunması gereken amino asitler: Valin, lösin, izolösin, treonin, metiyonin, lizin, fenilalanin, triptofan ve çocuklar için histidin ve arginindir. Bunların dışındaki amino asitleri vücut kendisi üretebilir. Genel olarak bitkisel proteinlerde esansiyel (beslenme ile alınması zorunlu) amino asitler eksiktir. Bu nedenle hayvansal proteinlerin beslenmede yer alması gerekir. Bir tek esansiyel amino asidin eksikliği dahi diğer amino asitlerin fonksiyonlarını bozar ve protein oluşumunu kısıtlar.
Vücudumuzda tüm metabolik süreçlerde amino asitler rol alır.
Amino asitler proteinlerin , proteinler kas, bağ dokusu, deri, saç tırnak, nörotransmitterler, tüm enzimler ve hormonların oluşumundan sorumludur.
Amino asitlerin belirli bir oran ve dengede bulunması vücudumuzdaki tüm sistemlerin düzgün çalışması, dokuların onarımı ve ruh sağlığımız için temel gerekliliktir.
Yaraların iyileşmesinde etkin rol oynar.
Egzersizde performans arttırıcı özelliğe sahiptir.
Organların çalışmasına yardımcı olur.
Karın yağlarını eritir.
Diyabet tedavisine yardımcı olur.
Ek besin olarak amino asitler, az kalorili bir şekilde amino asit ihtiyacını karşılar.
Sağlıklı bir uyku için yardımcıdır.
Metabolik atıkları uzaklaştırmada yardımcı olur.
Kas gelişimine yardımcı olur.
Kilo kaybını kolaylaştırır.
Saç, cilt, tırnak yapısının sağlıklı olmasını sağlar.
Bağışıklık sistemini önemli ölçüde güçlendirir.
Sinir sisteminin korunmasına yardımcı olur.
Kas kaybını önler.
Hücrelerin yenilenmesini sağlar.
Düşük proteinli diyetler
Dengesiz diyetler (şok diyetler, tek tip diyetler)
Endüstriyel ürünlerin fazla tüketilmesi
Vitamin, mineral eksikliği
Sindirim sistemi bozuklukları. (safra asitleri, sindirim enzimleri, mide asidi vb.)
Kronik stres
Depresyon
Yoğun egzersiz
Travma, yanık, ameliyat, kronik hastalık
Bir çok fiziksel ve ruhsal hastalıkta amino asitlerin seviyelerinde belirgin değişimler tespit edilmektedir.
Amino asitlerin analizi ile mevcut sağlık sorunlarına ilişkin tespitler yapılabileceği gibi, ileride oluşabilecek insülin direnci, diyabet, kardiyovasküler riskler, sinirsel ve ruhsal duruma ilişkin sorunlar hakkında bilgi sahibi olunabilir. Bu nedenle gelişmiş ülkelerde ve kliniğimizde amino asit analizi checkuplara dahil edilmiştir.
Amino asit eksikliği belirtileri şu şekildedir:
Depresif bozukluklar görülmeye başlar
Uyku problemleri yaşanır
Baş ağrısı yaşanır
Hızlı kilo kaybı yaşanır
Aşırı halsizlik şikayeti olur
Deride kuruma ve kızarma gibi cilt problemleri ortaya çıkmaya başlar.
Lizin büyüme ve gelişme için son derece önemlidir. Vücutta kemiklerin ve kasların büyümesi için gerekli olan kalsiyum emilimi için kullanılır. Aynı zamanda yağların enejiye dönüşmesi için vücudu harekete geçirir.
Vücudun nitrojen dengesini koruyarak aşırı stresli ve yorgun olduğumuz zamanlarda yağsız kas kütlesinin korumasını sağlar. Ayrıca histidin ve diğer amino asitler gibi antikor, enzim, kolajen ve testosteron, insülin gibi hormonlar üreterek, hasar görmüş dokuları onarır.
Kaslardaki proteini koruduğu gibi yeni proteinler oluşturmaya yardımcı olur. Kan damarlarını koruyarak kardiyovasküler sağlığa da destek olur.
Treonin vücutta iki önemli protein olan kolajen ve elastin üretiminde kullanılır ve vücuttaki protein dengesini korumada önemli bir yere sahiptir.
Treonin aynı zamanda karaciğer fonksiyonlarını ve karaciğerin yağlanmasına neden olan maddelerin fonksiyonlarını yöneten faktörlerlerden biridir. Antikor üretimine yardımcı olarak bağışıklık sistemini korur ve aynı zamanda timüs bezinin büyümesinden ve aktivitelerinden de sorumludur.
Belki de treoninin en faydalı etkisi diğer besinlerin daha iyi emilmesini sağlamaktır. Bu yüzden treonin içeren protein kaynaklarının biyo-elverişliliği diğerlerinden daha fazladır.
Akyuvar ve alyuvar yapımından da sorumludurlar. Ayrıca radyasyondan koruma ve artık ağır metallerin (demir gibi) vücuttan atılması gibi görevleri de vardır. Midede gastrik sıvı üreterek sindirimi hızlandırırlar. Bu sebeple hazımsızlığı ve bağırsaklardaki rahatsızlıkları önlemeye yardımcı olurlar. Alerjik reaksiyonlarda bağışıklık sisteminin salgıladığı histamin için de öncü görevi görür.
ZMA (Çinko Metiyonin Aspartat, Magnezyum Aspartat ve B6 Vitamini) olarak çinko ile birlikte alındığında daha çok işe yaramaktadır. Mideden ve karaciğerden ağır metalleri dışarı atar ve sülfür atomu içeren tek amino asit olduğu için serbest radikalleri devre dışı bırakır, hafızayı güçlendirir ve antioksidan değeri vardır.
Karaciğerde detoks etkisi gösteren glutatyonu üreten sistein amino asidini tetikler. Kaslarda enerji üretimini ve depolanmasını sağlayan kreatin monohidratın üretiminden sorumlu üç amino asitten biridir.
Karnitin
Glisin
Glutamik Asit
Glisin
Arjinin
Alanin
Aspartik Asit
Sistin
Glutamin
Glisin
Prolin
Serin
Tirozin
BCAA'lar yani Dallı Zincirli Amino Asitler, vücut geliştirenler arasında oldukça saygın bir konuma sahiptirler. Kas dokusunun üretiminden, onarımından ve korunmasından sorumlu olan bu üç amino asit (lösin, izolösin, valin) birbirleri ile etkileşim halindedir. Tek başına valin ya da izolösin kullanmak anabolik etki açısından çok az etkilidir ancak birlikte kullanıldıkları zaman lösinin de etkisini arttırmaktadırlar.
BCAA’lar protein eksikliğine bağlı olarak ortaya çıkan baş ağrısı, baş dönmesi, yorgunluk, depresyon, sinirlilik gibi rahatsızlıkların tedavisinde kullanılmaktadır. En iyi sonuçları üç BCAA’yı bir arada, hatta B kompleks vitaminleri ile birlikte kullanarak elde edebilirsiniz.
Valin
İzolösin
Lösin
Eğer günlük protein ihtiyacını karşılıyorsan amino asit kullanmayabilirsin. Fakat gün içerisinde yeteri kadar besin tüketmiyor veya spor öncesinde yemek yemiyorsan, spor öncesinde ve sonrasında amino asit kullanabilirsin. Vücudunda anabolik bir ortam yaratmak için spordan önce 15-20 gram ve spor sonrasında 5-10 gram amino asit alınabilir.
Protein ve amino asit ihtiyacınız, vücut ağırlığınız ile doğru orantılı artış gösterir. Ne kadar ağırsanız o kadar fazla protein ve amino asit almanız gerekmektedir. Eğer spor yapıyorsanız ortalama kilo başına 2-3 gr. protein almalısınız (bu oran yaşınıza, cinsiyetinize ve yaptığınız sporun yoğunluğuna göre değişir)
Eğer yoğun bir antrenman sürecinde değilseniz ya da kilo verme amaçlı diyet yapmıyorsanız, büyük ihtimalle dışarıdan serbest amino asit takviyesi yapmaya ihtiyacınız yoktur. Çünkü pek çok amino asidin kasları koruyucu, enerji verici ve motive edici özellikleri vardır ve sadece belli durumlarda bunlara ihtiyacınız olur.
Kırmızı et en yüksek protein oranına sahip gıdadır. 85 gr. yağsız kırmızı ette 31 gr. protein bulunmaktadır. Etin yağlı kısımları daha az protein içerir. Kuzu eti ve dana etinde yüksek oranda protein vardır.
Otla beslenen hayvanların etleri besin değeri açısından çok daha zengindir. Otçul hayvanların kırmızı etinde omega-3, A vitamini ve E vitamini oranları tahılla ya da yemle beslenen hayvanlara göre daha fazladır. (2, 3)
Sonuçta en önemli şey proteindir ve eğer sağlıklı ve dengeli bir beslenme şekliniz varsa, muhtemelen gerekli olan tüm esansiyel amino asitleri alıyorsunuzdur. Bilim insanları amino asitler hakkında yeni bir araştırma yapana kadar yapmanız gereken şey çevrenizdekilere kulak asmadan, protein ağırlıklı beslenmeye devam ederek, hedeflerinize adım adım ulaşmaya çalışmak olmalıdır.
Tarih: 2019-06-16 18:02:11 Kategori: Fen Bilimleri
Soru Tarat
Kitaptan sorunu tarat hemen cevaplansın.
Sorunu sor hemen cevaplansın.
Amino Asit Nedir
Bu Yazıda Neler Var:
Amino asitler, proteinleri oluşturan temel yapı taşlarıdır. Kimyada bir amino asit hem amin hem de karboksil fonksiyonel gruplar içeren bir moleküldür. Proteinler, vücut tarafından sindirilerek amino asitlere bölünürler. Bu amino asitler daha sonrasında belirli görevler için birleşerek vücutta farklı görevleri yerine getirirler. Bu görevler kalp, kas, göz, deri gibi dokuları oluşturmaktır. Bu yüzden amino asitler vücut için en önemli maddelerden bir tanesidir. 300’den fazla amino asit çeşidi bulunduğu gibi 20’ye yakını standarttır. Amino asitlerin peptit bağlarıyla uç uca eklenmesiyle oluşturdukları kısa polimer zincirler "peptid", uzun polimer zincirler ise "polipeptid" veya "protein" olarak adlandırılırlar. Hücre içerisinde ribozomlar, mRNA moleküllerini kalıp olarak kullanarak amino asitleri uç uca ekleyerek proteinleri sentezlerler. Bu işleme translasyon (çeviri) denir.
Bahsedilen amino asitlerin hepsinin aynı anda herhangi bir proteinin yapıtaşında bulunması gerekmez. Ayrıca hepsi eşit miktarda da değildir. Proteinlerde bunlardan çok daha farklı amino asitler de bulunabilir. Farklı amino asitler, 20 temel amino asitle oluşturulmuş polipeptidlerin daha sonra “farklılaşmaları” ile oluşur. Bu tür amino asit farklılaşmaları, proteinin özelliklerini ve işlevlerini oldukça fazla değiştirir. Örneğin çözünürlüklerini arttırabilir veya azaltabilir ya da diğer molekülerle etkileşmelerini düzenleyebilir.
Sindirim sistemimiz hayvansal ve bitkisel proteinleri amino asitlere parçalar. Bağırsaklardan emilen amino asitlerin tamamı vücudun ihtiyaç duyduğu proteinleri oluşturmak için kullanılır. Her gün zorunlu olarak yiyeceklerimizde bulunması gereken amino asitler: Valin, lösin, izolösin, treonin, metiyonin, lizin, fenilalanin, triptofan ve çocuklar için histidin ve arginindir. Bunların dışındaki amino asitleri vücut kendisi üretebilir. Genel olarak bitkisel proteinlerde esansiyel (beslenme ile alınması zorunlu) amino asitler eksiktir. Bu nedenle hayvansal proteinlerin beslenmede yer alması gerekir. Bir tek esansiyel amino asidin eksikliği dahi diğer amino asitlerin fonksiyonlarını bozar ve protein oluşumunu kısıtlar.
Vücudumuzda tüm metabolik süreçlerde amino asitler rol alır.
Amino asitler proteinlerin , proteinler kas, bağ dokusu, deri, saç tırnak, nörotransmitterler, tüm enzimler ve hormonların oluşumundan sorumludur.
Amino asitlerin belirli bir oran ve dengede bulunması vücudumuzdaki tüm sistemlerin düzgün çalışması, dokuların onarımı ve ruh sağlığımız için temel gerekliliktir.
Amino Asitin Faydaları
Ek besin olarak alınan amino asitler, vücudun amino asit ihtiyacını hızlı bir şekilde karşılar.Yaraların iyileşmesinde etkin rol oynar.
Egzersizde performans arttırıcı özelliğe sahiptir.
Organların çalışmasına yardımcı olur.
Karın yağlarını eritir.
Diyabet tedavisine yardımcı olur.
Ek besin olarak amino asitler, az kalorili bir şekilde amino asit ihtiyacını karşılar.
Sağlıklı bir uyku için yardımcıdır.
Metabolik atıkları uzaklaştırmada yardımcı olur.
Kas gelişimine yardımcı olur.
Kilo kaybını kolaylaştırır.
Saç, cilt, tırnak yapısının sağlıklı olmasını sağlar.
Bağışıklık sistemini önemli ölçüde güçlendirir.
Sinir sisteminin korunmasına yardımcı olur.
Kas kaybını önler.
Hücrelerin yenilenmesini sağlar.
Amino asit eksikliği ne zaman yaşanır ve belirtileri
Sindirim sistemi ile ilgili problemler yaşamak, şok diyetler uygulamak ve yetersiz, aynı zamanda dengesiz beslenmek amino asit eksikliğine sebebiyet verebilir.Alım yetersizliği
Tek tip beslenme (vejetaryen, vegan)Düşük proteinli diyetler
Dengesiz diyetler (şok diyetler, tek tip diyetler)
Endüstriyel ürünlerin fazla tüketilmesi
Vitamin, mineral eksikliği
Emilim yetersizliği
Yeterli protein ile beslenseniz dahi proteinlerin sindirimi veya sonrasında emilimi bozulmuş olabilir.Sindirim sistemi bozuklukları. (safra asitleri, sindirim enzimleri, mide asidi vb.)
Yaşlanma
İlaç kullanımı (Antiasit, antibiyotik, kemoterapi ilaçları vb.)Aşırı tüketim
Aşağıdaki durumlarda vücut normalde kullandığından daha fazla amino aside ihtiyaç duyar.Kronik stres
Depresyon
Yoğun egzersiz
Travma, yanık, ameliyat, kronik hastalık
Bir çok fiziksel ve ruhsal hastalıkta amino asitlerin seviyelerinde belirgin değişimler tespit edilmektedir.
Amino asitlerin analizi ile mevcut sağlık sorunlarına ilişkin tespitler yapılabileceği gibi, ileride oluşabilecek insülin direnci, diyabet, kardiyovasküler riskler, sinirsel ve ruhsal duruma ilişkin sorunlar hakkında bilgi sahibi olunabilir. Bu nedenle gelişmiş ülkelerde ve kliniğimizde amino asit analizi checkuplara dahil edilmiştir.
Amino asit eksikliği belirtileri şu şekildedir:
Depresif bozukluklar görülmeye başlar
Uyku problemleri yaşanır
Baş ağrısı yaşanır
Hızlı kilo kaybı yaşanır
Aşırı halsizlik şikayeti olur
Deride kuruma ve kızarma gibi cilt problemleri ortaya çıkmaya başlar.
Amino asit eksikliği yaşamamak için ne yapılabilir?
Peynir, yoğurt, kırmızı et, tavuk, balık, yumurta gibi iyi protein kaynakları olan hayvansal gıdaları, bakliyatları, kabuklu kuruyemişleri ve tahılları uygun miktarlarda tüketmeliyiz. Ayrıca B6 ve C vitaminlerini de protein kaynaklarına ek olarak tüketmek, emilimi kolaylaştırır.Amino asit türleri
Vücut için “önemli” diyebileceğimiz 20-22 adet amino asit türü bulunmaktadır. Bu amino asitlerin 8 – 10’u esansiyel yani “gerekli” denilen amino asitlerdir. Bu 8-10 amino asitin dışındakileri gıdalar eşliğinde, vücut kendiliğinden üretmektedir.Esansiyel amino asitler
Esansiyel amino asitler vücudun üretmediği ve dışarıdan alınması gereken amino asitlerdir.Triptofan
Lizin
Lizin büyüme ve gelişme için son derece önemlidir. Vücutta kemiklerin ve kasların büyümesi için gerekli olan kalsiyum emilimi için kullanılır. Aynı zamanda yağların enejiye dönüşmesi için vücudu harekete geçirir.
Vücudun nitrojen dengesini koruyarak aşırı stresli ve yorgun olduğumuz zamanlarda yağsız kas kütlesinin korumasını sağlar. Ayrıca histidin ve diğer amino asitler gibi antikor, enzim, kolajen ve testosteron, insülin gibi hormonlar üreterek, hasar görmüş dokuları onarır.
Kaslardaki proteini koruduğu gibi yeni proteinler oluşturmaya yardımcı olur. Kan damarlarını koruyarak kardiyovasküler sağlığa da destek olur.
Lösin (BCAA)
En güçlü BCAA olan lösin, kan şekeri seviyesini düzenlemekten ve deri dokusunun, kasların ve kemiklerin büyümesinden ve onarılmasından sorumludur. Yaraların iyileşmesine yardımcı olur, enerji seviyesini düzenler, kas dokusunun bozulmasını önlemeye yardım eder.Valin (BCAA)
Kas dokusunun onarılmasına ve büyümesine yardımcı olur. Vücudun nitrojen dengesini ve glikoz stoklarını korur.İzolösin (BCAA)
Lösin ile çok benzerlik gösterir. Kasların onarılmasını destekler, kan şekeri seviyesini düzenler. Yaraların iyileşmesinde önemli bir rolü vardır. Vücutta açık bir yara oluştuğu zaman enfeksiyona karşı üretilen hemoglobin proteininin oluşmasına yardım eder ve kanın pıhtılaşmasına da destek olur.Tireonin
Kalpte, iskelet kaslarında ve merkezi sinir sistemindeki sinir dokularında bulunan esansiyel amino asitler asla vücut tarafından üretilemezler. EAA’ların asıl kaynakları et ve süt ürünleri olduğu için veganlara göre bu durum pek de iç açıcı değildir.Treonin vücutta iki önemli protein olan kolajen ve elastin üretiminde kullanılır ve vücuttaki protein dengesini korumada önemli bir yere sahiptir.
Treonin aynı zamanda karaciğer fonksiyonlarını ve karaciğerin yağlanmasına neden olan maddelerin fonksiyonlarını yöneten faktörlerlerden biridir. Antikor üretimine yardımcı olarak bağışıklık sistemini korur ve aynı zamanda timüs bezinin büyümesinden ve aktivitelerinden de sorumludur.
Belki de treoninin en faydalı etkisi diğer besinlerin daha iyi emilmesini sağlamaktır. Bu yüzden treonin içeren protein kaynaklarının biyo-elverişliliği diğerlerinden daha fazladır.
Fenilalanin
Fenilalalinin sinir sitemini uyararak ruh halini iyileştirdiği ve bu yüzden motive kalmaya yardımcı olduğu görülmüştür. Hafızayı güçlendirdiği için Glutamin gibi zeka seviyesini arttırdığı da düşünülür. Ön hipofizdeki dopamin, adrenalin ve nöradrenalin (epinefrin ve nörepinefrin) seviyelerini yükseltir. Bunlar sinir sisteminin düzgün çalışması için gereklidir. Ayrıca güneş ışığındaki UV ışınlarının emilimine yardımcı olur; bu da vücudun D vitamini seviyesini yükseltir. Ayrıca Glutamin üreten amino asitlerden biridir.Histidin
İnsan vücudunda büyüme ve dokuların onarılması için kullanılan bir amino asittir. Sinir dokusunda oligodendrosit adı verilen glia hücrelerinin oluşması ve korunması için gereklidir. Bu amino asitler kendilerini sinirlerin üzerine sararak miyelin adı verilen bir koruma kalkanı oluştururlar. Bu beyinde ve omurilikte istenmeyen ani hareketleri önler.Akyuvar ve alyuvar yapımından da sorumludurlar. Ayrıca radyasyondan koruma ve artık ağır metallerin (demir gibi) vücuttan atılması gibi görevleri de vardır. Midede gastrik sıvı üreterek sindirimi hızlandırırlar. Bu sebeple hazımsızlığı ve bağırsaklardaki rahatsızlıkları önlemeye yardımcı olurlar. Alerjik reaksiyonlarda bağışıklık sisteminin salgıladığı histamin için de öncü görevi görür.
Metiyonin
Metiyonin vücuttaki ve kandaki yağların metabolik olarak yakılmasını hızlandırdığı için testosteron seviyesini de arttırır. Protein sentezi sırasında ilk eklenen aminoasit her zaman metiyonindir.ZMA (Çinko Metiyonin Aspartat, Magnezyum Aspartat ve B6 Vitamini) olarak çinko ile birlikte alındığında daha çok işe yaramaktadır. Mideden ve karaciğerden ağır metalleri dışarı atar ve sülfür atomu içeren tek amino asit olduğu için serbest radikalleri devre dışı bırakır, hafızayı güçlendirir ve antioksidan değeri vardır.
Karaciğerde detoks etkisi gösteren glutatyonu üreten sistein amino asidini tetikler. Kaslarda enerji üretimini ve depolanmasını sağlayan kreatin monohidratın üretiminden sorumlu üç amino asitten biridir.
Esansiyel olmayan amino asitler:
Esansiyel olmayan amino asitler gıdalardan alınabilir veya vücut tarafından üretilebilir. Fakat esansiyel olmayan amino asitlerin vücutta üretildiği, dışarıdan alınmayacağı anlamına gelmez. Çeşitleri şunlardır:Karnitin
Glisin
Glutamik Asit
Glisin
Arjinin
Alanin
Aspartik Asit
Sistin
Glutamin
Glisin
Prolin
Serin
Tirozin
BCAA amino asitler
BCAA (Branched Chain Amino Acid) dallara ayrılan zincir amino asitler anlamına gelmektedir. En çok tercih edilen amino asit türlerindendir. BCAA amino asitler oldukça etkilidir. Kas dokularının onarımında, üretiminde ve korunmasında büyük etkiye sahiptirler.BCAA'lar yani Dallı Zincirli Amino Asitler, vücut geliştirenler arasında oldukça saygın bir konuma sahiptirler. Kas dokusunun üretiminden, onarımından ve korunmasından sorumlu olan bu üç amino asit (lösin, izolösin, valin) birbirleri ile etkileşim halindedir. Tek başına valin ya da izolösin kullanmak anabolik etki açısından çok az etkilidir ancak birlikte kullanıldıkları zaman lösinin de etkisini arttırmaktadırlar.
BCAA’lar protein eksikliğine bağlı olarak ortaya çıkan baş ağrısı, baş dönmesi, yorgunluk, depresyon, sinirlilik gibi rahatsızlıkların tedavisinde kullanılmaktadır. En iyi sonuçları üç BCAA’yı bir arada, hatta B kompleks vitaminleri ile birlikte kullanarak elde edebilirsiniz.
Valin
İzolösin
Lösin
Ek besin olan amino asit nasıl kullanılır?
Amino asit üç farklı formda bulunmaktadır. Toz, hap ve sıvı olarak üç çeşittedir. Amino asitler antrenman öncesi, antrenman esnasında, antrenman sonrasında ve gün içerisinde diye dört gruba ayrılır. Amino asitleri farklı zamanlarda tüketmenin sonucu da farklı olacaktır. Yani her zaman diliminin faydası farklıdır. Bu yüzden zaman aralığı ve fayda açısından illa bu demek doğru değildir.Eğer günlük protein ihtiyacını karşılıyorsan amino asit kullanmayabilirsin. Fakat gün içerisinde yeteri kadar besin tüketmiyor veya spor öncesinde yemek yemiyorsan, spor öncesinde ve sonrasında amino asit kullanabilirsin. Vücudunda anabolik bir ortam yaratmak için spordan önce 15-20 gram ve spor sonrasında 5-10 gram amino asit alınabilir.
Kimler amino asit kullanmalı ve kullanmamalıdır?
Yeteri kadar protein alan ve daha fazla gelişmek isteyen sporcular amino asit kullanabilirler. Eğer doğru şekil ve miktarda amino asit kullanılırsa herhangi bir zararı yoktur. Ciltleri hassas olan ve ek besin kullandığı zaman aşırı derecede sivilce problemi yaşayan insanların amino asit kullanması tavsiye edilmez.Protein ve amino asit ihtiyacınız, vücut ağırlığınız ile doğru orantılı artış gösterir. Ne kadar ağırsanız o kadar fazla protein ve amino asit almanız gerekmektedir. Eğer spor yapıyorsanız ortalama kilo başına 2-3 gr. protein almalısınız (bu oran yaşınıza, cinsiyetinize ve yaptığınız sporun yoğunluğuna göre değişir)
Eğer yoğun bir antrenman sürecinde değilseniz ya da kilo verme amaçlı diyet yapmıyorsanız, büyük ihtimalle dışarıdan serbest amino asit takviyesi yapmaya ihtiyacınız yoktur. Çünkü pek çok amino asidin kasları koruyucu, enerji verici ve motive edici özellikleri vardır ve sadece belli durumlarda bunlara ihtiyacınız olur.
Amino Asit Bulunan Yiyecekler
1. Kırmızı Et
Kırmızı et en yüksek protein oranına sahip gıdadır. 85 gr. yağsız kırmızı ette 31 gr. protein bulunmaktadır. Etin yağlı kısımları daha az protein içerir. Kuzu eti ve dana etinde yüksek oranda protein vardır.
Otla beslenen hayvanların etleri besin değeri açısından çok daha zengindir. Otçul hayvanların kırmızı etinde omega-3, A vitamini ve E vitamini oranları tahılla ya da yemle beslenen hayvanlara göre daha fazladır. (2, 3)
2. Kümes Hayvanları ve Balık
Kaliteli protein ve amino asit almak için illa ki kırmızı et tüketmeniz gerekmez. 85 gr. tavuk veya hindi göğsü 28 gr. protein içermektedir. Yine aynı miktarda halibut, ton balığı ve somon da 22 gr. protein içerir. Kod (morina) balığı, dil balığı, tatlı su çipurası ve tatlı su levreği daha az proteine sahip balıklardır. Yüksek oranda protein içeren diğer deniz ürünleri sardalya, karides ve istiridyedir.3. Yumurta ve Süt Ürünleri
Yumurta, peynir ve yoğurt gibi süt ürünleri de önemli amino asit kaynaklarıdır. Yağsız ve az yağlı süt ürünleri, gram ve kalori başına en çok protein oranına sahiptir. Büyük bir adet yumurtada 6 gram, 100 gr. yağsız yoğurtta 10 gr., 100 gr. beyaz peynirde 14 gr., 100 ml. yağlı sütte 3.2 gr. protein vardır.Sonuçta en önemli şey proteindir ve eğer sağlıklı ve dengeli bir beslenme şekliniz varsa, muhtemelen gerekli olan tüm esansiyel amino asitleri alıyorsunuzdur. Bilim insanları amino asitler hakkında yeni bir araştırma yapana kadar yapmanız gereken şey çevrenizdekilere kulak asmadan, protein ağırlıklı beslenmeye devam ederek, hedeflerinize adım adım ulaşmaya çalışmak olmalıdır.
Tarih: 2019-06-16 18:02:11 Kategori: Fen Bilimleri
Kitaptan sorunu tarat hemen cevaplansın.
Yorum Yapx